Abeesada ugaadhsiga, dilaaga aamusan, waxaa la soo saari doonaa xilligaas oo ah hal macluumaad adag oo ku saabsan xaaladda qaar ka mid ah dadka Soomaalida ah ee ku nool gobollada dhexe iyo koonfurta Soomaaliya. Abeesada ugaadhsiga, ama “ugaadhsiga”, waa qaybo ka mid ah dhaqan-culusaadda Soomaalida, oo ah mid aad u sareeya oo lagu qancin karo dadka u helitaanka mid aad u xiiso badan.
Ugaadhsiga wuxuu ka kooban yahay qeybaha kala duwan ee dilaaga aamusan. Waxaa ku jira dad badan oo ku dhaqan gobollada dhexe iyo koonfurta Soomaaliya oo ugaadhsiga ku raaxaysanaya. Dilaaga aamusan waxay ku jiraan qaybo kala duwan oo ku salaysan dhaqan-culusaadda, qaab dhismeedka, xidhiidhka bulshadeed iyo dhaqan-dhigidda.
Xulashada ugaadhsiga waxay ka kooban tahay kulan iyo shirweyne, ayna ka kooban yihiin qof kasta oo Soomaali ah oo ku dhaqan gobolladaas. Qof walba waxaa uu ugaadhsiga ka dhigtay dilaaga aamusan oo aanay ahayn mid aad u xiiso badan, si loo gaaro waddada iyo dadka kale ee ugu adag.
Kulanada ugaadhsiga waxay ka soo qaybgalayaan heerarka bulshada, si loo marayo dhaqan-dhigidda iyo xidhiidhka bulshadeed. Dadka ugaadhsiga oo dhan waxay jecel yihiin in ay ka qeybgalaan dhammaan qeybaha kala duwan ee ugaadhsiga, oo ay isku dayaan in ay ka soo jeedaan dhaqan-dhigidda iyo xidhiidhka bulshadeed.
Dhamaan qeybaha kala duwan ee ugaadhsiga waxay ku dhaqan yihiin maalmo iyo maalmaha ugu danbeeyey. Maalmooyinkan waxay ka kooban tahay shirweynaha, heerarka dhaqan-dhigidda, iyo maalmooyinka aad u xiiso badan oo ay ka soo jeedaan dilaaga aamusan.
Abeesada ugaadhsiga, dilaaga aamusan, waa qaybo ka mid ah dhaqan-culusaadda Soomaalida oo aad u xiiso badan. Waxay ku saabsan tahay xaaladda dadka Soomaalida ah ee ku nool gobollada dhexe iyo koonfurta Soomaaliya, oo ay ka kooban yihiin dhaqan-dhigidda, dilaaga aamusan, iyo xidhiidhka bulshadeed. Ugaadhsiga waa mid aad u gaar ah ee ay Soomaalida ku raaxaysan karaan si loo gaaro dhaqan-dhigidda iyo xidhiidhka bulshadeed ee ay ka kooban yihiin gobolladaas.